o czym myślę jadąc na rowerze

... a po drodze była Kamienna Stara i legenda o Ani

Dziś trochę na smutno, trochę refleksyjnie o pewnej małej dziewczynce ze wsi Kamienna Stara woj. Podlaskie

Aniu nie baw się z tymi kotami. Trzeba pomoc Matce w kuchni. Aniu leć i przynieś trochę trawy, by nakarmić króliki. Aniu skocz do dworu, może potrzebują trochę kwiatów, do umajenia stołu.... Aniu, gdzie się ona podziała?

Znacie ten typ dzieciaka, słodkiego, pomocnego, które zawsze chętnie pomoże rodzicom, czy też innym ludziom. Mała piegowata buźka, kosmyki mysich ogonków na głowie. Bosa i rezolutną dziewczynka. Niczym się nie wsławiła, nie wygrała żadnej bitwy, nie urodziła żadnego przyszłego marszałka polnego. Zwykła rezolutna dziewuszka, która mimo wszystko wpisała się w historię tej ziemi.

Ania mieszkała z liczną rodziną, w małej chatce przy dworze w Kamiennej. Rodzice ciężko pracowali na roli, żeby wykarmić rodzinę. Miała kilku braci oraz jeszcze dwie siostry. Młodszymi się opiekowała, pilnowała dziatwy by nie zrobiły sobie krzywdy. We dworze znali tego pieguska. Zawsze uśmiechnięta z naręczem polnych kwiatów stała przed ochmistrzynią czekając, aż ta raczy ja zauważyć. Ta niby sroga kobieta, ale tylko na pozór. Bo kto mógł nie lubić tej dziewczynki ze śmiesznie zadartym noskiem i wiecznym na ustach uśmiechem.

Dwór należał do do bardzo ważnej persony. Marszałek Wielkiego Księstwa Litewskiego Piotr Wiesiołowski był jego właścicielem. Wyniosły człowiek, rygorystycznie przestrzegający prawa. Nikomu nie darował kradzieży drewna z królewskiego lasu, czy też upolowania choćby kulawej łani. Ludzie bali się go, bali się też jego porywczego charakteru. Potrafił za byle przewinienie mocno wybatożyć.

Latem zjeżdżał cały marszałkowski dwór darmozjadów do Kamiennej z Trok, czy też to z pobliskiej Sidry, gdzie Wiesiołowski wybudował sobie wielki zamek obronny. Po co, na co komu, pytali się ludzie. Zamek w środku bezpiecznego kraju? O krzyżakach dawno już tu zapomniano. Tatarzy mieszkali zgodni, byli już jako tutejsi? Zamek, chyba tylko, żeby mieć prestiż i popisać się przed innymi szlachetnymi panami.

Pewnego dnia ochmistrzyni z dobroci serca, w kawał jakiegoś Lachmana, Ani zawinęła kawałek pieczonego jeleniego mięsa. Zamiast rzuć to psom na pożarcie, dała temu śmiesznemu szkrabowi.

-Masz kruszynko i zjedz to sobie. Bo jak nie będziesz nic jadła, to nie urośniesz.

Ania ślicznie dygnęła na swych chudych nóżkach, lecz zamiast zjeść na miejscu podarowany ochłap, pobiegła z nim do młodszego rodzeństwa.

Możny Piotr często widywał we dworze tą szarą kruszynkę, która swym uśmiechem rozjaśniała mroczne myśli jego i żony. Miała jakiś tajemniczy wpływ na otaczających ją ludzi, każdy na widok pieguska, zawsze się uśmiechał.

Ania biegła przez łąki, skrajem lasu do chatki rodziców, by dać choć kawałek tego cudownie pachnącego mięsa swojemu rodzeństwu. Czy kiedykolwiek coś tak smacznego jedli? Kiedy to ostatnio Matula dała im po jakieś skwarce? Ależ się ucieszą maluszki zgłodniałe.

Z oddali dobiegał skowyt psów myśliwskich, zapewne Pan ze swoją świtą polował na jakiegoś tu zwierza. Jeszcze tylko przez ten kawałek poletka, przez polankę i za chwilę już będę w domu. Ot się braciszkowie ucieszą. Może i Tatul pogłasze mnie swą spracowana dłonią, za to że coś tak smakowitego przyniosłam do domu. Na srogie spojrzenie, powiem, żem dostałam. Na Boga nie ukradłam a przecież dostałam.

Czemu te psy tak głośno muszą ujadać? Wystraszą moje kotki. O już widać po przez drzewa mój dom, już za chwilę będę ze swoimi maluszkami.

Nagle jakiś hałas, tętent spłoszonej zwierzyny. Ujadanie i warkot psów. Sarny, jelenie, jakieś lisy przemknęły w pobliżu Ani, w panicznej ucieczce. Za nimi wypadła sfora ogarów. Wielkie, wygłodniałe z żądzą mordu w oczach.

Pierwszy rzucił się na Anie, za nim też kolejne. Do końca dziewczynka trzymała przy sercu małe zawiniątko, które niosła do domku,dla swego rodzeństwa. Nim dojechał Marszałek Wiesiołowski, niewiele z małego chucherka zostało. Pewnie by nie zauważył gdyby nie znał tych mysich ogonków. Teraz zlepione krwią. Martwe i bardzo, bardzo smutne. Jak nigdy wcześniej nie żałował śmierci zwykłego chłopskiego dzieciaka, tak teraz padł na kolana i głośno zapłakał na dziewczynki ciałkiem.

Wynagrodzić chciał rodzicom stratę ich perełki. Ale czy pieniądze mogą zwrócić życie? Czy przywrócą radość jaką Ania im dawała? Czy pieniądze zaśmieją się? Czy zaśpiewają małym braciszkom?

Wiesiołowski mimo, że nie musiał, przywdział szaty żałobne. W miejscu śmierci Ani postawić kazał kościół. Ufundował go jako akt pokuty za swe niedopatrzenie, za swą pychę. Do końca dni swych żył w jak pątnik o chlebie i wodzie. Odsunął się od życia dworskiego. Śmierć małej chłopskiej dziewczynki bardzo nim wstrząsnęła.

Taka to smutna historia wiąże się, z powstaniem kościoła w Kamiennej Starej. Jeśli kiedyś tu zajrzycie, to pamiętajcie o tym, jak kruche bywają chwilę radości, jakie dają nam nasze dzieci. Jak łatwo stracić je przez swoją czy też cudzą pychę. Żaden pieniądz nie jest wart tych chwil jakie dają nam dzieciaki. Niech i najbrzydsze, najgłupsze dla innych. Dla nas są zawsze tymi wyjątkowymi.

cdn.

... spełnić marzenie

2.40 kiedy pobudkę zagrało... tak mógłbym sobie podśpiewywać, gdyby to nie był środek nocy. Normalni ludzie o tej porze to śpią a nie zrywają się, żeby spakować ostatnie rzeczy do sakwy, zjeść jakieś śniadanie i ruszyć w drogę. W nocy nad Zambrowem i okolicami przeszła potężna ulewa. Co prawda termometr pokazywał aż 12C, ale drogi były mokre. Sam bez Jacka wyruszyłęm do Sitawki. Jechać przez Tykocin czy przez Goniądz, całą drogę do Mężenina kołatało mi się to po głowie. Powrót będę miał pod wiatr. Wtedy las mnie osłoni. Od Tykocina to pola więc będę walczył ze zmęczeniem i do tego z wiatrem. Czy dobrze postąpiłem to dowiecie się na koniec mojego wpisu.

Jeżewo przywitało mnie zalaną ścieżką rowerową do połowy koła. Więc przy okazji skarpety i buty miałem już mokre po 40km. Oby tylko nie było zimno bo to szybko odbierze mi ochotę na jazdę. Tykocin powoli budził się do życia gdy dojeżdżałem do niego. Chociaż juz chyba pierwsi turyści śpieszyli do Kiermus na jarmark. Po cichu liczyłem, że w Tykocinie znajdę stojak do napraw roweru, gdyż czułem, że mam mało powietrza w kołach. Niestety Green Velo i miasto nie zadbały o tak potrzebny dla turystów rowerowych gadżet jak pompka. Mam taką mała, ale ona nie jest w stanie dobić do 8atm.

Celem mojej wycieczki były "drewnale" z Sitawki. To taka mała wieś z typu tych "daleko od szosy", do któej nikt bez potrzeby nie zagląda. Położona jest w okolicach Janowa, ale nie tego słynącego ze stadniny koni arabskich, a z corocznego jarmarku końskiego. Nie wiem czy jeszcze tu się takowy odbywa, ale kiedyś słynny był na całe Podlasie. Te Janowo leży w pobliżu Sokółki i Suchowoli. Łatwo pomylić wpisując do google maps nazwę Janów.  Po drodze odkryłem, ze o ile jest Białystok to jego przeciwieństwem jest Czarnystok.

 Od jakiegoś czasu obseruję działalność Arkadiusza Andrejkowa na Podlasiu. Ten artysta z Podkarpacie przenosi na ściany zdjęcia. Najczęściej są to fotografie sprzed lat. Takie różne scenki rodzajowe z życia mieszkańców wsi. Na Podlasiu było do tej pory trzy jego "drewnale", bo tak nazywam tą formę sztuki. Knorydy, Dubno i włąśnie Sitawka. Za sprawą Koła Gospodyń Wiejskich z Sitawki przyjechał tu ponownie pod koniec sierpnia i namalował kilka następnych drewnali w tym dwa w pobliskim Janowie.

Cieszy mnie, że tak mała społeczność potrafiła zorganizować się, zebrać trochę funduszy i zaprosić go do współpracy. Teraz jest po co zjechać z trasy E8, żeby zajechać do tej oddalonej od świata małej wioski.

 cdn.

... pałac biskupów w Broku

W końcu i Kazimierz na ślepia też chyba przejrzał , gdy mu wierny sługa, hetman Lubomirski, złoił skórę i trybunałem go nieźle przestraszy. Co było robić koronę w depozyt przekazał i sam na emeryturę na Lazurowe Wybrzeże se wybył. Pławił się rozkoszach lecz nie tak zbyt długo. I jego też łaskawie Stwórca zabrał do siebie w dniu upadku Twierdzy Kamienieckiej.

Na tym dziś zakończę swoje te bajanie. Trochę szyderstwa, trochę złośliwości. Fakt jest dziś niezbity, rządy Wazów ściągnęły na Polskę wielki kataklizm. Był to początek końca naszej Rzeczypospolitej. Z krótką przerwą gdy to Sobieski na tronie posiedział. O nim już Wam opowiadałem. A jeśli ktoś chce sobie to przypomnieć, niech do mojej podróży po okolicach Narwiańskiego Parku wróci.

....bo Niegów nie bardzo mi się z czymś kojarzy.

Druga odsłona historii najbardziej kuchennej monarszej rodziny, w dziejach naszej Ojczyzny. Dla przypomnienia tym, którzy pominęli pierwszy odcinek. Wnusio Bronki Sforsą sławnej krakowskiej zielarki, oddany na przechowanie przez Kaśkę, która wyjechała do Szwecji na saksy, najwięcej czasu spędzał w pałacowej kuchni. Nadobył przez to ksywkę Waza. Naszła mnie też taka myśl, co by było gdyby jak inni kuchmistrze został Grubym lub Słoneczkiem od okrągłego lica nazwanym? Zygmunt III Gruby a może Słoneczko? W sumie dziwnie by to nie brzmiało, ale dla dzieci to lekki byłby na podwórka dyskomfort. Taki mały szczurek i weź go Grubym wołaj, może i fakt, że lepiej jak tym Waza został.
Pamiętacie pewne, że Zygmuś wdał się w spór rodzinny o tronowy mebel z IKEI. Ponoć polski zydel uwierał go okropnie i chciał swą mniej szlachetną część pleców na szwedzkim posadzić. To już jednak było, i to już nie wróci, leciem więc dalej, żeby was nie nudzić.
Doszły do Zygmusiu takie o to słuchy, że dość wypasiony rosyjski mebel może być do wzięcia. Otóż Rosja była w dość długiej żałobie, bo nawet do dziś zwą ten czas, czasem długiej smuty. A czemu tu się dziwić gdy rządy w tak wielkim imperium sprawuje gość z mrocznej opery. Godunow przytulił na lat kilka posadę Cara na moskiewskimi Kremlu. Śpiewał gardłowo, ale też gardłowo traktował swych bojarów. Albo na stryczek, albo pod toporek. Dziatwę kuzynostwa wcześniej też posiekał. Brrrrr... nie był jak widać zbyt subtelny jak obecny Car Kremla, nie bawił się w herbatki, raczej w krwawy befsztyk. Sam Godunow ponoć zszedłszy z tego to padołu po wypiciu wieczornej zielonej herbatki. Po tem to się już zaczęła prawie mydlana opera. Co rusz się pojawiał jakiś Samozwaniec. Tak się nazywały cudem ocalałe dzieciaczki wujostwa i ciotków poprzedniego Cara. Polska magnateria też w tym miała udział, wiadomo nasz car, nasze rurociąga. Sadzali na zydlu kolejne znajdy, swe córki nawet za mąż za nich wydawali. Jak oni sadzali tak ruscy ich ściągali. Dowcip po moskiewskich herbaciarniach nawet ci taki to krążył. Nie uczmy się ich imion na pamięć, gdyż tak szybko w niebyt to odchodzą.

Aż do tej zabawy włączył się nasz Zygmuś. Posłał on pod Smoleńsk z Żółkiewiczem hetmanem syncia swego starszego, Władka chorowitego. On od dziecka był słaby na zdrowiu, więc tatuś na wschód go wywiózł, co by się hartował. Przesiedział on w namiocie pod stertą ciepłych kołder, ale tytuł bohatera i jemu z czasem przypadł.
Zygmuś dał do Moskwy sygnał dość wyraźny. Mam wolne moce przerobowe w postaci swego syna. Wyślę Wam go na władcę, co będzie Was miłował. W zamian oddacie mi Inflanty, Smoleńsk i swój Nowogród. A trzeba to wiedzieć, że Rosjan Nowogród to jak dla nas Częstochowę ktoś by chciał odebrać. Więc tak jak u nas było z Częstochową, który ja raczył oblegać. Z lekka naród rosyjski pod się tego zrobił, i Polaków z Kremla na cztery wiatry pogonił. Co prawda Władka tam nie było, bo był na lekarskim w tym czasie zwolnieniu. Ale jak z tytułem zdobywcy Smoleńska tak i po wsze czasy Carem Rosji lubi się tytułować.
Gdy więc Zygmunt pożegnał się ziemskim padołem, szlachta jednomyślnie Władka na swego władcę obrała. Jakby o nim nie gadać, że niby leń i hulaka. To kraj w spokoju przez swe panowanie względnie trzymał. Rosję kilka razy próbował przekonać do oddania mu sobolowej czapki, która oni za swą koronę uważali. Ci zawsze twierdzili, że jest u kuśnierza i nie jej w tej chwili szansy na jej Polakom oddanie. Z kuzynem szwedzkim też się jakoś ułożył. Rządź na razie a później wrócimy do rozmowy.
Statki we Gdańsku zaczął też budować, co by nie liczyć tylko na skandynawskie linie promowe. Swego tatuśka na palu w Warszawie postawił, co by na nią sobie z góry patrzył.

Jak na gościa, co był w dużej mierze na L4 zusowskim, dobrze go dziś wspominamy. Ludzkim był władcą , bo nawet swą żonę swemu następcy w testamencie przepisał.
Kosztem odstąpienia od tej sobolowej czapki i krzesła Ikei na długi czas dla Rzeczypospolitej spokój względny zapewnił. Niestety ukraiński barszcz pod koniec jego żywota, wylał się na stepy. Lecz z jego konsumpcja zmierzyć już się musieli jego dwaj bracia, o których już w następnej odsłonie opowiem.

...czyli po co zajrzeć do Wyszkowa?

 (dawny pałac biskupów płockich w Wyszkowie)